Stof tot nadenken
Literatuur & romans

Damon Galgut is een Afrikaanse, Engelstalige schrijver die een prachtige, maar keiharde roman heeft geschreven. Het verhaal begint in de periode vóór de afschaffing van de apartheid en duurt tot een aantal jaren erna. Een kritieke tijd. Zoals zoveel afstammelingen van Europeanen zijn de hoofdpersonen boeren met een enorm bezit aan grond. En zoals gewoonlijk is hun personeel gevestigd om en nabij de boerenwoning in vaak bouwvallige huisjes die bij het bedrijf horen. Zwart personeel uiteraard. Ook heel gewoon in die tijd. In dit geval gaat het om een boer, zijn vrouw en drie volwassen kinderen. Galgut heeft een ongewone maar heel effectieve opzet gekozen voor zijn roman. Hij heeft het verhaal in vier delen opgedeeld: MA, PA, ASTRID, ANTON. Er is nog een tweede dochter, AMOR, die weinig aanwezig is maar op afstand een belangrijke rol speelt. En dan is er nog Salomé, de zich opofferende, hardwerkende huisbediende, om wie uiteindelijk alles draait. In ieder deel is de hoofdpersoon de beslissende factor, hoewel hij of zij niet er niet altijd lichamelijk bij is. Of nog leeft. Want de dood is een zeer aanwezig personage. Ook de kerk en zijn bedienaren spelen hun spelletje, met wisselend effect. Het is verbazingwekkend hoe de schrijver op vlijmscherpe en soms ironisch toon de gebeurtenissen, ziekte, moord en doodslag, schuld en schijnheiligheid, neerzet. Elk deel heeft een eigen sfeer, en vooral Anton, de tegen alle verwachtingen in volslagen mislukte zoon, is een heel sterke factor. Interessant is dat de Afrikaanse geschiedenis niet vergeten wordt: de verkiezingen, de apartheid wordt afgeschaft, het nationale rugbyteam, de Springboks, worden kampioen en krijgen de beker uit handen van Mandela. Maar daarmee is het verhaal nog niet ten einde. Dat biedt stof tot nadenken. Ook de huidige ontwikkelingen in Zuid-Afrika, de eeuwigdurende agressieve politiek, moord en doodslag, geven dit boek een vorm van realisme mee waaraan niet te ontkomen valt. Hoe het ook zij, Damon Galgut heeft er een prachtige roman van gemaakt. Zijn taalgebruik is schitterend en boeit ons Nederlanders van het begin tot het eind. Mede dankzij natuurlijk de knappe vertaling van de vertaler Rob Van der Veer.

Door Riet de Jong vandaag