Tekst achterflap

In kringen van taalkundige onderzoekers is de soms verrassende resistentie van dialecten niet onopgemerkt gebleven. De moderne taalkunde meent een oorzaak te kunnen aanwijzen. Daar is op de eerste plaats het feit, dat een mens in de informele dagelijkse omgang zich gaarne bedient van een taal die hij met het grootste gemak spreekt, met veel routine en weinig inspanning. Als dialectsprekers zich bedienen van de standaardtaal hebben zij vaak het gevoel dat ze erg veel aandacht moeten besteden aan hun taalgedrag, dat ze voortdurend op hun hoede moeten zijn om niet in bepaalde uitspraak- of woordkeuzefouten te vervallen. Wie niet absoluut moet zal niet de taal maar het dialect kiezen omdat het minder energie kost.
Generaties lang heeft een deel van de Limburgerse ouders, vooral in het oostelijk deel van Zuid-Limburg, ervoor gekozen om geen dialect met hun kinderen te spreken. Ze waren ervan overtuigd dat ze hun kinderen een dienst bewezen; die zouden immers minder aanpassingsmoeilijkheden hebben als ze naar ‘de grote school’ gingen. Die school was dan ook vaak een tamelijk vreemde school met een juffrouw die uitsluitend Standaardnederlands sprak en nooit van dialect had gehoord.

Details